EAR (Erection all risks) - ubezpieczenie wszystkich ryzyk montażu. Należy do grupy ubezpieczeń technicznych. Obejmuje ochroną ubezpieczeniową straty i szkody związane z montażem, testowaniem i uruchamianiem parku maszynowego. Na ubezpieczenie EAR składają się dwie sekcje: ubezpieczenie mienia oraz odpowiedzialności cywilnej. Ochroną ubezpieczeniową mogą być objęci np. inwestor, wykonawca, podwykonawca. Zakres ubezpieczenia można ograniczać lub rozszerzać stosując specjalnie skonstruowane dla tego ubezpieczenia klauzule.
EKSPIRACJA UBEZPIECZENIA - ustanie, wygaśnięcie, zakończenie odpowiedzialności ubezpieczyciela. Najczęściej termin ekspiracji określa polisa ubezpieczeniowa albo inny dokument ubezpieczenia. Koniec odpowiedzialności ubezpieczyciela może też nastąpić wskutek odstąpienia od umowy ubezpieczenia albo jej wypowiedzenia, całkowitego zniszczenia przedmiotu ubezpieczenia, śmierci osoby ubezpieczonej, wyczerpania sumy ubezpieczenia, albo przejścia własności rzeczy ruchomej na inną osobę.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
FAS - franco przewoźnik... oznaczone miejsce (named port of shipment); formuła Incoterms 1990 stosowana przy transporcie morskim i śródlądowym określająca obowiązki, koszty i ryzyko stron kontraktu handlowego; przejęcie towaru i ryzyka związanego z towarem (utrata lub uszkodzenie ładunku w transporcie) przez importera od eksportera następuje w chwili dostarczenia przez eksportera towaru do oznaczonego portu załadunku na nabrzeże wzdłuż burty oznaczonego statku w sposób zwyczajowo przyjęty w danym porcie.
FCA - franco przewoźnik... oznaczone miejsce (namedplace); formuła Incoterms 1990 określająca obowiązki, koszty i ryzyko stron kontraktu handlowego; przejęcie towaru i ryzyka związanego z towarem (utrata lub uszkodzenie ładunku w transporcie) przez importera od eksportera następuje:
1. w transporcie kolejowym w chwili przejęcia przez kolej przesyłki do kolejowego punktu odbioru lub załadowania towaru na dostarczony przez kolej środek transportu;
2. w transporcie samochodowym w chwili załadowania towaru na dostarczony przez importera pojazd (ewentualnie w chwili przekazania towaru przewoźnikowi lub osobie działającej w jego imieniu);
3. w żegludze śródlądowej po załadowaniu towaru na statek/barkę dostarczoną przez importera (ewentualnie w chwili przekazania towaru przewoźnikowi lub osobie działającej w jego imieniu);
4. w transporcie morskim w chwili przekazania załadowanego kontenera przewoźnikowi lub operatorowi działającemu w jego imieniu;
5. w transporcie lotniczym w chwili przekazania towaru przewoźnikowi lub osobie działającej w jego imieniu;
6. w transporcie kombinowanym z chwilą przekazania towaru pierwszemu przewoźnikowi lub osobie działającej w jego imieniu.
FLEXA - przyjęty w polskiej praktyce ubezpieczeniowej termin oznaczający podstawowy zakres ubezpieczenia mienia, definiujący ściśle określone elementarne ryzyka objęte ochroną ubezpieczeniową. Powstał w wyniku połączenia pierwszych liter angielskich nazw ryzyk podstawowych obejmujących: ogień - Fire, uderzenie pioruna - Lightning, wybuch - Explosion, upadek statku powietrznego - Aircraft crash landing.
FOB - franco statek... oznaczony port załadunku (named port of shipment); formuła Incoterms 1990 stosowana przy transporcie morskim i śródlądowym określająca obowiązki, koszty i ryzyko stron kontraktu handlowego; przejęcie towaru i ryzyka zmazanego z towarem (utrata lub uszkodzenie ładunku w transporcie) przez importera od eksportera następuje w chwili dostarczenia przez eksportera towaru na pokład statku wskazanego przez importera w określonym porcie w sposób zwyczajowo przyjęty w tym porcie.
FRACHT - wynagrodzenie należne przewoźnikowi za dokonany przewóz; opłata za przewóz; ładunek; przy ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej przewoźnika za szkody powstałe w ładunku stanowi zwykle podstawę naliczenia składki ubezpieczeniowej.
FRANCO - formuła handlowa używana przy określaniu ceny (płatności); warunek sprzedaży zastrzegający dostarczenie towaru w umówione miejsce na koszt sprzedawcy (oznacza to, iż automatycznie w cenę towaru wliczony jest koszt dostarczenia towaru w umówione miejsce oraz wydatki poniesione przez sprzedawcę z tytułu ubezpieczenia ładunku); w praktyce jedynie sprzedaż towaru na miejscu w fabryce lub magazynie nie jest sprzedażą franco (sprzedaż loco).
FRANSZYZA - uwolnienie się od świadczeń odszkodowawczych towarzystwa ubezpieczeniowego w przypadku wystąpienia szkód na kwoty do określonej wartości (wartość tę podają zwykle ogólne warunki ubezpieczenia i można ją indywidualnie negocjować); franszyza integralna (warunkowa) (franchise) - ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej towarzystwa ubezpieczeniowego przez określenie wartości strat, do wysokości których odszkodowanie ubezpieczonemu nie przysługuje; franszyza redukcyjna (bezwarunkowa) (deductible) - udział własny klienta w szkodzie powstałej na skutek zdarzenia, od którego klient się ubezpieczał.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
GESTIA TRANSPORTOWA - zastrzeżone w kontrakcie handlowym prawa wyboru: drogi, środka transportu i sposobu przewozu, wynikające z obowiązku poniesienia kosztów transportu przesyłki; w zależności od treści kontraktu leży w zakresie wyboru eksportera, importera lub jest podzielona między nich.
GENERALNA UMOWA UBEZPIECZENIA - rodzaj długoterminowej umowy ubezpieczenia, stosowanej w niektórych rodzajach ubezpieczeń, np. ładunku w przewozie morskim. Może obejmować wszystkie lub tylko niektóre ładunki wysyłane bądź otrzymywane przez ubezpieczającego. Umowa określa między innymi rodzaj przesyłek, zakres ryzyk objętych ochroną ubezpieczeniową, trasę przewozów. Umowa generalna ma za zadanie uproszczenie i ułatwienie obsługi ubezpieczeniowej.
GIEŁDA FRACHTOWA - zorganizowany, wyspecjalizowany i zinstytucjonalizowany rynek frachtowy, na którym ustalane są stawki frachtu i dochodzi do zawierania kontraktów przewozowych zgodnie ze ściśle określonymi zasadami (określonymi w regulaminie giełdy); w określonym miejscu i o określonej porze spotykają się maklerzy reprezentujący przewoźników i maklerzy poszukujący wolnego tonażu dokonując wymiany ofert.
GIEŁDA TOWAROWA - zorganizowany wyspecjalizowany rynek masowego obrotu określonymi towarami, miejsce zawierania transakcji kupna i sprzedaży większych ilości towarów.
GOODWILL - dobre imię, reputacja firmy wpływająca na wycenę wartości firmy; czynnik wliczany do podstawy wyceny firmy na równi z np. wartością majątku firmy; w ujęciu księgowym nadwyżka zaliczana do wartości niematerialnych i prawnych, jako różnica między ceną płaconą przez nabywcę a wartością bilansową danego podmiotu.
GRUPOWE UBEZPIECZENIE - ubezpieczenie zawierane na rzecz określonej grupy osób (ubezpieczonych), często w praktyce występuje w ubezpieczeniach na życie, ubezpieczeniach następstw nieszczęśliwych wypadków, ubezpieczeniach podróżnych zwanych inaczej turystycznymi.
GWARANCJA UBEZPIECZENIOWA - pisemne zobowiązanie zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do wypłaty na rzecz beneficjenta (podmiotu, na rzecz którego została wystawiona gwarancja) określonej sumy pieniężnej, na jego żądanie i oświadczenie, w sytuacji, w której dłużnik (wnioskodawca gwarancji) nie realizuje swoich zobowiązań wobec beneficjenta. W praktyce gwarancje ubezpieczeniowe służą głównie jako zabezpieczenie inwestora w procesie inwestycji na wypadek wystąpienia określonego w umowie gwarancyjnej zdarzenia losowego.
GWARANCJE KONTRAKTOWE - najdogodniejsza forma zabezpieczenia finansowego w całym procesie realizacji kontraktu, poczynając od przetargu (gwarancja zapłaty wadium) poprzez wykonanie (gwarancja należytego wykonania kontraktu) kończąc na okresie powykonawczym (gwarancja właściwego usunięcia wad i usterek). Kontrahent będący inwestorem ma wówczas pewność, że gwarancje zostaną uruchomione, gdy zleceniobiorca nie wykona prac zgodnie z umową.
GWARANCJA ZAPŁATY WADIUM - gwarancja umożliwia przedsiębiorcy uczestnictwo w przetargu bez angażowania własnych środków finansowych. Zastępuje wadium gotówkowe, które należy wpłacić w przypadku udziału w przetargu. Gwarancja zobowiązuje zakład ubezpieczeń (gwaranta) do wypłaty kwoty w niej wskazanej w przypadku, gdyby przedsiębiorca, który wygrał przetarg odmówił podpisania kontraktu na warunkach oferty lub w inny sposób nie wykonał zobowiązań wynikających z przetargu.
GWARANCJA NALEŻYTEGO WYKONANIA KONTRAKTU - gwarancja jest zobowiązaniem zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi, w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał lub nieprawidłowo wykonał kontrakt i odmówił naprawienia szkody.
GWARANCJA ZWROTU ZALICZKI - gwarancja może być udzielona na wniosek przedsiębiorcy, który zgodnie z umową zawartą z beneficjentem otrzymał zaliczkę na jej realizację. Gwarancja jest zobowiązaniem zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi, w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał umowy i nie zwrócił w wyznaczonym terminie zaliczki.
GWARANCJA WŁAŚCIWEGO USUNIĘCIA WAD I USTEREK - gwarancja stanowi zobowiązanie zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do wypłaty wskazanej w niej kwoty beneficjentowi, w przypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał lub nienależycie wykonał wynikające z umowy obowiązki z tytułu usunięcia wad i usterek ujawnionych po zakończeniu jej realizacji.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
HIPOTEKA - zabezpieczenie spełnienia świadczenia (zapłaty długu), polegające na ustanowieniu na rzecz wierzyciela ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości (z wpisem do księgi wieczystej); w przypadku, gdy dłużnik nie wywiązuje się z zobowiązania wierzyciel może zaspokoić swą wierzytelność przez przymusową sprzedaż (lub zarząd) obciążonej hipoteką nieruchomości.
HIPOTEKA KAUCYJNA - służy zabezpieczeniu spłaty kredytów o nie ustalonej wysokości (np. kredytu w rachunku bieżącym) oraz kredytów, które zostaną udzielone w przyszłości; nie można jej użyć jako zabezpieczenia oznaczonego co do wysokości i wykorzystanego kredytu.
HIPOTEKA ŁĄCZNA - ustanowiona na kilku nieruchomościach na zabezpieczenie tej samej wierzytelności.
HIPOTEKA MORSKA - stanowiąca zabezpieczenie spłaty długu ustanowiona na statku będącym własnością dłużnika.
HIPOTEKA PRZYMUSOWA - hipoteka, której bank może żądać od kredytobiorcy będącego właścicielem danej nieruchomości w przypadku niespłacenia przez niego zaciągniętego kredytu w wymaganym terminie; ustanowiona i wpisana do księgi wieczystej w drodze egzekucji.
HIPOTEKA UMOWNA - hipoteka zwykła; stosowana jako zabezpieczenie spłaty udzielonego już przez bank kredytu.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
ICC - instytutowe klauzule ładunkowe opracowane przez Londyński Instytut Ubezpieczycieli (Institute of London Underwriters); powszechnie stosowane warunki ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym zarówno morskim, jak i lądowym, czasem w lotniczym, określające zakres ochrony ubezpieczeniowej (i ryzyko wyłączone z ochrony) udzielanej przez ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu ładunku w transporcie; istnieją trzy podstawowe klauzule oznaczone literami A, B i C różniące się zakresem oferowanego ubezpieczenia; poza trzema podstawowymi istnieje również szereg klauzul specjalistycznych określających warunki ubezpieczenia określonego rodzaju transportu lub dla określonych towarów, m.in.:
1. Institute Cargo Clauses (Air) (excluding sendings by Post) - stosowane przy ubezpieczaniu przesyłek lotniczych (zakres zbliżony do klauzul A);
2. Institute Bulk Oil Clauses - stosowane przy ubezpieczaniu ropy naftowej;
3. Institute Coal Clauses - stosowane przy ubezpieczaniu węgla;
4. Institute FOSFA Trades Clauses A, Bi C- stosowane przy ubezpieczaniu olejów, nasion i tłuszczów;
5. Institute Frozen Food Clauses A i C- stosowane przy ubezpieczaniu mrożonych produktów żywnościowych z wyłączeniem mięsa;
6. Institute Frozen Meat Clauses A i C - stosowane przy ubezpieczaniu mrożonego mięsa;
7. Institute Timber Trade Federation Clauses - stosowane przy ubezpieczaniu ładunków drewna;
8. Radioactive Contamination Exclusion Clause - klauzula stosowana do wszystkich rodzajów ładunków wykluczająca odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkody powstałe w wyniku radioaktywnego skażenia towaru na skutek działania różnych przyczyn;
9. Institute Replacement Clause - klauzula stosowana przy ubezpieczaniu maszyn lub urządzeń, ograniczająca odpowiedzialność ubezpieczyciela w przypadku szkody częściowej do kosztów naprawy (obejmujących wymianę lub naprawę uszkodzonych części wraz z kosztem ich transportu - do kwoty nie przekraczającej wartości całego urządzenia).
ICC (A) - instytutowe klauzule ładunkowe A, oznaczane dawniej literami AR, obejmujące "wszystkie ryzyka"; zestaw klauzul stwierdzający ogólnie, że ubezpieczeniem objęte są "wszystkie ryzyka" (tzn. wypadki losowe polegające na działaniu siły zewnętrznej) powodujące stratę lub uszkodzenie przedmiotu towaru, z wyjątkiem wyraźnie wyłączonych w klauzulach B i C; klauzula A nie obejmuje poza wymienionymi w niej wyłączeniami (exclusions) i wyłączeniami klauzul B i C następującego ryzyka: wojny oraz strajków, zaburzeń społecznych i terroryzmu - tu wymagane jest ubezpieczenie na szczególnych warunkach Institute War Clauses i Institute Strikes Clauses; klauzula powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym.
ICC (B) - instytutowe klauzule ładunkowe B, oznaczane dawniej literami WA; klauzule kazuistycznie ujmujące warunki ubezpieczenia i ryzyko objęte ochroną w przeciwieństwie do formuły Ali Risks zastosowanej w klauzulach A; wyłącza z ubezpieczenia niektóre ryzyko wymienione w klauzuli A; klauzula powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym.
ICC (C) - instytutowe klauzule ładunkowe C, oznaczane dawniej literami FPA; klauzule kazuistycznie ujmujące warunki ubezpieczenia i ryzyko objęte ochroną w przeciwieństwie do formuły Ali Risks zastosowanej w klauzulach A; klauzula o najwęższym zakresie ubezpieczenia z trzech podstawowych klauzul ICC; powszechnie stosowana przez polskich ubezpieczycieli przy konstruowaniu warunków ubezpieczenia mienia (ładunków) w transporcie międzynarodowym.
INCOTERMS - formuły handlowe stanowiące zbiór zasad do dobrowolnego stosowania przez strony w kontraktach handlu zagranicznego; typowe, najczęściej spotykane w praktyce kombinacje szczegółów zobowiązań umownych sprzedającego i kupującego w ramach umowy kupna-sprzedaży, przybierające formę pewnych skróconych określeń; odnoszą się wyłącznie do stosunków między sprzedającym i kupującym (eksporterem i importerem); obecnie obowiązuje kilkanaście formuł określających szczegółowo m.in. koszty, ryzyko i obowiązki stron kontraktu w zakresie: ubezpieczenia ładunku w transporcie, odpraw celnych, frachtu, operacji portowych, licencji itp.; treść formuł po raz pierwszy opublikowano w 1936 roku, następnie pojawiały się nowe wersje w 1953, w 1967, w 1976, w 1980 oraz 1990 roku; obecnie obowiązują formuły z 1990 roku oznaczane jako Incoterms 1990.
INKASO SPEDYTORSKIE - rodzaj inkasa dokumentowego charakteryzujący się przyspieszonym trybem odbierania należności; stosowane wówczas, gdy eksporter wysyła towar do spedytora z poleceniem wydania go importerowi po opłaceniu dokumentów towarowych w banku.
INSTRUKCJA WYSYŁKOWA - dokument wystawiany przez spedytora międzynarodowego po otrzymaniu zlecenia spedytorskiego; zawiera niezbędne informacje umożliwiające nadawcy przesyłki odpowiednie jej przygotowanie zgodnie z życzeniami odbiorcy.
IWL - granice instytucjonalnych zastrzeżeń ubezpieczenia morskiego odnoszące się do rejonów, gdzie statki mogą żeglować bez ryzyka typu: lody, góry lodowe itp.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
JEDNOSTKA UCZESTNICTWA - umowna cząstka funduszu powierniczego (otwartego), której właścicielem pozostaje inwestor, stanowiąca tytuł do udziału w dochodach funduszu (określonych regulaminem); jednostka uczestnictwa nie jest papierem wartościowym, nie można jej sprzedawać osobom trzecim; jeżeli właściciel jednostek chce wycofać środki zainwestowane w jednostki wydaje podmiotowi prowadzącemu fundusz zlecenie umorzenia jednostek, po czym otrzymuje środki pieniężne stosownie do liczby posiadanych jednostek po aktualnym ich kursie.
JEDNOSTKOWANIE ŁADUNKÓW - tworzenie zbiorowych jednostek ładunkowych (dotyczy to głównie drobnicy) mające na celu usprawnienie, przyspieszenie i potanienie procesu transportowego w trakcie przewozu, przeładunku i składowania; najbardziej rozpowszechnione są: pakietyzacja, paletyzacja i konteneryzacja.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
KAPITAŁ NOMINALNY - kapitał rejestrowy; suma kapitału akcyjnego określona aktem założycielskim spółki akcyjnej.
KAPITAŁ OBCY - kapitał, fundusze, środki pieniężne pozostające do dyspozycji przedsiębiorstwa przez ograniczony czas z tytułu zaciągniętych przez nie zobowiązań (pożyczki i kredyty bankowe, zobowiązania hipoteczne, kredyty kupieckie itp.)
KAPITAŁ WŁASNY - fundusze własne; kapitał akcyjny wraz z funduszami obowiązkowymi tworzonymi na mocy przepisów prawa, np. kapitałem zapasowym, rezerwami z zysku tworzonymi na określone cele.
KAPITAŁ ZAKŁADOWY - stała część kapitału własnego spółki określona w umowie spółki z o.o. lub statucie spółki akcyjnej wykazana w rejestrze handlowym; wartość kapitału zakładowego odpowiada wniesionym udziałom lub nominalnej wartości wyemitowanych akcji.
KARENCJA - w stosunkach kredytowych okres między uzyskaniem kredytu a terminem spłaty pierwszej raty; w ubezpieczeniach: okres między zawarciem umowy ubezpieczenia a uzyskaniem praw do świadczeń odszkodowawczych.
KARNET GWARANCYJNY - dokument celny, gwarancyjny i przewozowy; w określonych procedurach celnych zastępujący inne dokumenty celne i przewozowe oraz odrębnie składane zabezpieczenia majątkowe należności celnych i podatkowych; w Polsce najczęściej stosowane są karnety gwarancyjne TIR i ATA.
KARNET ATA - jest specjalnym międzynarodowym dokumentem celnym, który umożliwia i usprawnia czasową odprawę celną towarów, wywożonych w celach akwizycyjnych i wystawienniczych, a także wyposażenia zawodowego. Karnet ATA eliminuje zawiłą procedurę celną związaną z odprawą czasową. Użytkownik karnetu nie musi wypełniać dokumentu SAD, deklaracji celnych, czy też składać depozytów na wszystkich przekraczanych granicach. Dokument ten został opracowany przez Radę Współpracy Celnej z pomocą Międzynarodowego Biura Izb Handlowych, działającego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu. Podstawą prawną dla stosowania karnetów ATA są:
Karnet ATA upoważnia do czasowego przywozu towarów na teren państw zrzeszonych w łańcuchu gwarancyjnym ATA (obecnie 78 krajów).
KARNET TIR - międzynarodowa konwencja celna z 14 listopada 1975 dotycząca przewozu towarów samochodami ciężarowymi w transporcie międzynarodowym, pozwalająca uprościć procedury na przejściach granicznych i w urzędach celnych w celu większej skuteczności przewozów drogowych.
Samochód ciężarowy poruszający się na karnecie TIR wyjeżdżający z jednego państwa jest - w myśl konwencji TIR - sprawdzany i plombowany na przejściach granicznych albo w dowolnym urzędzie celnym zlokalizowanym w środku kraju wywozu towaru, a zostaje odplombowany i skontrolowany dopiero w państwie docelowym, natomiast wszystkie granice krajów tranzytowych mija z formalnościami ograniczonymi do minimum.
Wymagane jest, aby samochód ciężarowy, jak i zespół pojazdów przewożący towar pod osłoną karnetu TIR był opatrzony z przodu i z tyłu niebieską tabliczką z białym literowym skrótem TIR.
Karnet TIR 6 i 14 woletowy (wolety - spięte okładką pary dokumentów) jest wydawany w Polsce wyłącznie przez Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych (ZMPD). W przypadku karnetu 6-woletowego może zostać zrealizowany transport obejmujący nie więcej niż trzy urzędy celne. Każda kolejna granica celna wymusza dodatkową parę woletów.
Karnet TIR spełnia podwójną rolę, zarówno dokumentu celnego, jak i gwarancyjnego. Aby realizować swoją drugą funkcję, przewoźnik przed wydaniem pierwszego karnetu TIR jest zobligowany do złożenia w ZMPD depozytu gotówkowego lub gwarancji bankowej, bądź ubezpieczeniowej, jeżeli zabezpieczenie nie zostało złożone wcześniej w innej formie. W krajach Wspólnoty Europejskiej kwota zabezpieczenia wynosi 100 000 euro, natomiast w Rosji jest to 60 000 euro.
KAUCJA - wadium; gwarancja, zabezpieczenie płatności zobowiązań w postaci gotówki, papierów wartościowych lub innych walorów; stosowana najczęściej przy przetargach i aukcjach.
KLAUZULA ABUZYWNA - niedozwolone przez prawo (przepisy kodeksu cywilnego) postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
KLAUZULE UBEZPIECZENIOWE - zastrzeżenia, dodatkowe regulacje w polisie ubezpieczeniowej, które mogą ograniczać, rozszerzać lub zmieniać zakres ochrony ubezpieczeniowej. Często zawierają postanowienia natury prewencyjnej.
KOASEKURACJA - objęcie jednego ryzyka ubezpieczeniowego przez kilku ubezpieczycieli jednocześnie, z których każdy przyjmuje na siebie odpowiedzialność za część ryzyka i za tę część odpowiada bezpośrednio przed ubezpieczającym w przypadku wystąpienia szkody; stosownie do zawartej umowy koasekuracyjnej dwa lub więcej towarzystw ubezpieczeniowych dzieli się jednym ryzykiem i składką ubezpieczeniową.
KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO - organ powołany na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym. KNF przejęła zadania zniesionej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku. Nadzór nad działalnością Urzędu Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.
KOMISARZ AWARYJNY - osoba fizyczna lub prawna, która na podstawie umowy zastępuje ubezpieczyciela na terenie innego państwa w przypadkach powstania szkód lub awarii objętych ochroną ubezpieczeniową. Komisarz działa w imieniu zakładu ubezpieczeń załatwiając za niego przede wszystkim szereg spraw związanych z likwidacją szkody. Komisarz wykonuje dodatkowo funkcje pomocowe, informacyjne, instruktażowe wobec ubezpieczonego.
KOMPENSATA - transakcja w towarowym obrocie zagranicznym polegająca na wymianie towaru za towar bez transferu dewiz; rozrachunek pieniężny z zagranicą może wystąpić w drodze wyjątku i dotyczyć tylko nie skompensowanej towarowo nadwyżki; w przypadku kompensaty finansowej: polega na umorzeniu i rozliczeniu przez kontrahentów wzajemnych zobowiązań i należności.
KOMPRADOR - miejscowy pośrednik w krajach obcych, zatrudniany zwykle przez europejskie i amerykańskie firmy eksportowe, importowe, żeglugowe i instytucje finansowe.
KONOSAMENT - dokument pisemnie potwierdzający przyjęcie określonego ładunku do przewozu i uprawniający do dysponowania ładunkiem; zobowiązuje przewoźnika (armatora) do wydania ładunku uprawnionemu posiadaczowi konosamentu; jest potwierdzeniem zawartej, przed przekazaniem ładunku kapitanowi statku, umowy przewozu morskiego; konosament jest (zbywalnym) towarowym papierem wartościowym.
KONOSAMENT SPEDYTORSKI - konosament wystawiany przez spedytora oddającego ładunek do przewozu.
KONSUMPCJA SUMY UBEZPIECZENIA - suma ubezpieczenia ulega zmniejszeniu o taką kwotę, w jakiej wypłacono odszkodowanie, przy czym wypłata odszkodowania w wysokości równej sumie ubezpieczenia powoduje rozwiązanie umowy ubezpieczenia, chyba że co występuje w praktyce umowa przewiduje inne rozwiązania. Charakterystyczne dla ubezpieczeń na sumy stałe.
KORESPONDENT ZAGRANICZNEGO UBEZPIECZYCIELA - to bezpośredni przedstawiciel w Polsce zagranicznego ubezpieczyciela, do którego można zgłosić szkodę wyrządzoną przez kierowcę pojazdu zarejestrowanego zagranicą i ubezpieczonego w zakresie komunikacyjnego OC w tej właśnie firmie ubezpieczeniowej.
KOSZTORYS NAPRAWCZY - jest dokumentem, który zawiera przewidywane koszty naprawy uszkodzonego mienia. Kosztorys sporządzany jest najczęściej przez warsztat naprawczy, likwidatora zakładu ubezpieczeń, bądź też niezależnego rzeczoznawcę. Funkcjonujące w praktyce programy komputerowe, które są wykorzystywane do sporządzenia kosztorysu zawierającego koszty naprawy, to w przypadku pojazdu Eurotaxglass's oraz Audatex, w przypadku nieruchomości to np. Norma Pro.
KREDYT KUPIECKI - kredyt towarowy zwany również firmowym; kredyt udzielany przez przedsiębiorstwo eksportera przedsiębiorstwu zagranicznemu importera w związku z określoną transakcją kup-na-sprzedaży towaru lub usług; kredyt finansuje bank udzielającego kredytu eksportera.
KRÓTKOTERMINOWE UBEZPIECZENIE - ubezpieczenie zawarte na okres krótszy od roku, składkę za ubezpieczenie krótkoterminowe oblicza się według tzw. tabeli frakcyjnej (dodatkowe przepisy zamieszczone w taryfie) albo według zasady "pro rata temporis" tj. proporcjonalnie do okresu ubezpieczenia.
KULANCJA - świadczenie kulancyjne wypłacane przez Ubezpieczyciela w sytuacji, kiedy nie ma on pewności co do odpowiedzialności za szkodę. Wypłata kulancyjna dokonywana jest dla uniknięcia kosztów procesu sądowego oraz strat wizerunkowych związanych z odmową wypłaty świadczenia. Roszczenia kulancyjnego nie można dochodzić na drodze sądowej. Od decyzji Ubezpieczyciela nie przysługuje odwołanie. Przyznanie świadczenia kulancyjnego nie oznacza przyjęcia przez Ubezpieczyciela odpowiedzialności z tytułu danej umowy.
KUMULACJA ŚWIADCZEŃ - łączenie przysługujących świadczeń z kilku umów ubezpieczenia. Występuje w ubezpieczeniach osobowych, w których kumulacji podlegają świadczenia z tytułu śmierci lub trwałego inwalidztwa. W ubezpieczeniach majątkowych zasada kumulacji świadczeń nie występuje.
KURTAŻ BROKERSKI - wynagrodzenie, prowizja brokera z tytułu uplasowania (ulokowania) danego ryzyka w określonym zakładzie ubezpieczeń, wypłacane przez ten zakład zasadniczo jako ustalony procent od składki pozyskanej za dane ubezpieczenia.
